Z perspektywy ZUS i podlegania ubezpieczeniom społecznym nie ma wątpliwości, że ZUS - y wydają A1 dla opiekunek delegowanych na podstawie umów zlecenia do Niemiec. Czy jednak z istoty charakteru pracy, którą wykonuje opiekunka, w ogóle jest taka możliwość, aby zatrudnić opiekunkę na podstawie umowy zlecenia?
Należy mieć na uwadze, że niemieckie instytucje kontrolne lub też niemiecki sąd pracy może we własnym zakresie dokonać oceny, czy w danym przypadku strony łączy umowa zlecenia, czy też umowa o pracę, co w dalszej kolejności rodzi konsekwencje na gruncie niemieckiego prawa pracy.
Analizując orzecznictwo niemieckich sądów, można dojść do wniosku, iż prawo niemieckie nie definiuje jednoznacznie, czy osoba wykonująca czynności opiekuńcze (Pflege), a więc i również czynności pielęgnacyjne (Betreuung) może wykonywać te czynności samodzielnie, czy też zawsze w relacji zatrudnienia występuje element podporządkowania, który decyduje o konieczności zawarcia umowy o pracę z opiekunką. Kwestia ta ma również istotne znaczenie dla polskich firm, które delegują opiekunki za granicę właśnie w oparciu o zatrudnienie na podstawie umowy zlecenia. Przyjęcie koncepcji dopuszczającej „samodzielność” opiekunki umożliwia stosowanie rozwiązań cywilnoprawnych w powierzaniu opiekunce sprawowania opieki na terytorium Niemiec (np. umowa zlecenia, samozatrudnienie). Odrzucenie tej koncepcji jest jednak tożsame z uznaniem, iż de facto to umowa o pracę zawsze łączy opiekunkę i jej zleceniodawcę, nawet jeśli strony zawarły umowę zlecenia.
Złą informacją dla firm delegujących do Niemiec jest na pewno praktyka częstego kwestionowania przez tamtejsze urzędy umów zlecenia, które po ich dokładnej analizie okazują się być niejednokrotnie typowymi umowami o pracę. To definicje niemieckiego prawa pracy będą adekwatne do oceny, czy opiekunka na terytorium Niemiec świadczy pracę, czy też jest samodzielna. Definicję „pracownika” rozpatruje się bowiem w oparciu o przepisy prawa tego państwa, na terytorium którego pracownik jest delegowany, co wynika wprost z dyrektywy 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług.
W swojej pracy zawodowej spotkałam się z sytuacjami, kiedy w wyniku przeprowadzonej kontroli zawartych umów Państwowa Inspekcja Pracy nie zgłaszała zastrzeżeń np. do umowy zlecenia zawartej pomiędzy agencją i opiekunką, podczas gdy taka umowa spełniała jednak równocześnie wszystkie przesłanki umowy o pracę zgodnie z prawem niemieckim.
W konsekwencji uznania, że agencję pracy łączy z opiekunką faktycznie umowa o pracę, a nie np. zlecenia, agencja będzie zobowiązana zastosować te normy niemieckiego prawa pracy (w tym dotyczące płacy minimalnej), które musi stosować każdy pracodawca kierujący pracowników do pracy w Niemczech, w tym w kwestii urlopów, czasu pracy, nadgodzin. Nie będę wspominać o karach, które prawo niemieckie przewiduje za tego typu działania firm delegujących pracowników za granicę.
dr Katarzyna Styrna - Bartman LL.M.
Umowa zlecenia dla opiekunki w Niemczech? - BLU Kancelaria Prawna
Dodaj komentarz
Komentarze