Opiekunki w Niemczech

Dotarłem do opiekunek, które w latach 2016-2017 pracowały dla firmy 1A Pflegemax 24. Owe kobiety przedstawiły mi wstrząsające fakty na temat swojej pracy. Z ich relacji jasno wynika, że słowo "opieka", tak pięknie odmieniane przez wszystkie przypadki, nie ma nic wspólnego ze szlachetnością. To patologia, która kwitnie na naszych oczach. To niewolnictwo, któremu są poddawane polskie opiekunki. To bezprawie bezczelnie stosowane względem ludzi słabszych. Brzmi niewiarygodnie? Poniżej dwa oświadczenia opiekunek skrzywdzonych przez firmę 1A Pflegemax 24 z Mannheim.

Projekt "Faire Mobilität" finansowany jest przez Federalne Ministerstwo Pracy i Spraw Społecznych oraz Zarząd Federalny Niemieckiego Zrzeszenia Związków Zawodowych (DGB). Celem projektu jest doradztwo w zakresie prawa pracy dla migrantów zarobkowych z krajów Europy Środkowo-Wschodniej i zapobieganie nadużyciom w zatrudnianiu pracowników.

Oferty bardzo często są niezgodne z prawdą. Agencje starają się sprawić wrażenie, że podopieczni są generalnie zdrowi, a potrzebują jedynie trochę "towarzystwa". A tak po prostu nie jest. Te kobiety są wprowadzane w błąd i potem nie radzą sobie z sytuacją, którą zastają na miejscu. Do tego dochodzą obcy język, izolacja, ciężki stan zdrowia podopiecznego, a czasem jeszcze jakaś klauzula albo kary umowne.

Kary zazwyczaj dotyczą sytuacji, gdy opiekunka rzekomo "porzuca" swoje miejsce pracy, po uprzednim zgłoszeniu problemu w agencji. Czasem dochodzi zarówno do przemocy psychicznej, jak i fizycznej podopiecznego wobec opiekunki. Wtedy te kobiety nie widzą innego rozwiązania i natychmiast wyjeżdżają. To jest absolutnie zrozumiałe - muszą opuścić miejsce pracy, bo nie czują się bezpiecznie, obawiają się o własne zdrowie i życie. Często jest też tak, że opiekunki zostają wprowadzone w błąd  - przyjeżdżają do Niemiec i zastają zupełnie inne warunki pracy, niż były im przedstawione przez agencję. Trafiają do podopiecznych np. z psychicznymi zaburzeniami, o których wcześniej w ogóle nie było mowy. Są wysyłane za granicę, a potem zostawiane na pastwę losu, dlatego decydują się na powrót do domu.

Opiekunki nie pracują na umowach o pracę, ale na umowach zlecenie. Nie ma w nich dokładnie określonego czasu pracy. Jest zazwyczaj zapis o 40-godzinnym tygodniu pracy, ale tak naprawdę nigdy nie jest to zachowywane. Pracują po prostu znacznie więcej. Jeśli mają dużo szczęścia, to w ciągu dnia dostaną dwie godziny przerwy, która tak naprawdę powinna być obowiązkowa. Czasami wstają też w nocy. Pozostałe godziny, kiedy są w tzw. gotowości do pracy, nie są opłacane. To, że agencje obiecują niemieckim rodzinom opiekę nad chorym 24 godziny na dobę przez jedną osobę, jest niezgodne z prawem. W Niemczech nie ma odpowiednika do umów zlecenie, a to pozwala agencjom w Polsce po prostu omijać prawo.

- Polskie opiekunki w Niemczech często mówią o sobie, że są "nowoczesnymi niewolnicami". Wymaga się od nich, by wykonywały u podopiecznego wszystko, najlepiej przez 24 godziny na dobę, za jak najmniejsze pieniądze. Dłużej tak być nie może - apelują Agnieszka Misiuk i Justyna Oblacewicz, które w ramach projektu "Faire Mobilität" ("Uczciwa mobilność") udzielają w Niemczech pomocy i porad prawnych opiekunkom z Europy Środkowo-Wschodniej, w tym z Polski.

Zanim na rynku usług opiekuńczych pojawiła się firma Mamma Mia, były firmy typu Medicas (z Wrocławia) i 1A Medicas 24 (z Warszawy). Za każdym razem za tymi podmiotami stoi to samo nazwisko. Teraz rodzina działa oddzielnie. Sahit H. z córką Miriam prowadzi firmę Domo24. Agata H. ma w Mannheim firmę 1A Pflegemax 24, dla której pracowników rekrutowała firma 1A Medicas 24, obecnie Mamma Mia. Czemu zmienili nazwę? Za dużo spraw w sądzie? 

Skrzywdzona opiekunka ujawnia prawdę o pracy w Niemczech. Opisane sytuacje pasują w wielu miejscach do tych, które obserwowałem w firmie 1A Medicas 24, obecnie Mamma Mia. Cenę, jaką musiała zapłacić opiekunka za swoją nienaganną postawę, była wysoka. Usiłowano zamknąć jej usta przy pomocy sądu. Tak jak ja została oskarżona o zniesławienie i pomówienie, ale o tym innym razem.

Zastosowano wobec mnie kilka metod, stosując działania represyjne z różnym nasileniem, o różnej porze, przy pomocy wybranych osób i technik. Na przykład oczerniano mnie wśród pracowników, rozpowszechniając plotki na temat mojej rzekomej agresji. Poza tym stawiano mnie w negatywnym świetle (prostak, idiota, który chce wyłudzić pieniądze - tak pracownik 1A Medicas 24 / 1A Pflegemax 24 opisywał mnie na gejowskim portalu...).

Od lat straszy się kobiety, które chcą wyjechać do pracy do Niemiec jako opiekunki, że jak nie wywiążą się ze swoich zobowiązań albo będą krnąbrne, trafią na tak zwaną czarną listę. Nikt jej nie widział, każdy o niej słyszał. Dla agencji to idealny straszak, dla opiekunek bolączka, która spędza sen z powiek. Wiele kobiet boi się bowiem, że jak trafi na taką listę, już nigdy nie znajdzie pracy w opiece. Bzdura kompletna. Dziś odczarowuję to zjawisko, przeciwstawiając mu prawdziwy byt, a mianowicie czarną listę pokrzywdzonych opiekunek. Poniżej lista osób, które wypowiedziały nie negatywnie o firmach Medicas, 1A Medicas 24, Mamma Mia i 1A Pflegemax 24 wraz z krótkim dossier. Oczywiście nazwiska zostawiam dla sądu.

"Polskie opiekunki osób starszych w Niemczech pracują po kilkanaście godzin na dobę, często bez dnia wolnego, bez ubezpieczenia i z widmem utraty pensji. Agencje zarabiają na nich tysiące euro. System pośrednictwa działa nieprzejrzyście, a rządy po obu stronach granicy wolą nie widzieć problemu".

Za naszą zachodnią granicą, zdaniem prawniczki dr Sylwii Timm, pracuje blisko 200 tys. opiekunów z Europy Środkowo-Wschodniej. Polacy trafiają do Niemiec m.in. za pośrednictwem polskich i niemieckich agencji pracy, które kuszą nie tylko pieniędzmi, ale także legalną formą zatrudnienia, kursami językowymi i minimum formalności. Do takich firm miałem nieprzyjemność trafić…